Chorobowe w Niemczech – co, jak, z czym, i dlaczego?

Jesteśmy tylko ludźmi, prawda? Chorobowe to też rzecz bardzo ludzka, prawda? Bo przecież jak każdy, mamy dni lepsze i gorsze. I o ile bywają rzeczy i sytuacje, które możemy z powodzeniem, i przede wszystkim – wyprzedzeniem – zaplanować, tak choroba, o ile rzecz jasna jest prawdziwa, zaplanować się po prostu nie da. No ale, czy żyjąc i pracując na terenie Niemiec, mamy takie same prawa i obowiązki jak i w Polsce? A no niekoniecznie. Ale o tym dowiesz się czytając ten tekst.

Każdemu, kto przebywa w pełni legalnie w Niemczech, pracuje, odprowadza podatki, lub też ma swoją firmę oraz ubezpieczenie, czy też przebywa na bezrobotnym z prawem do zasiłku, przysługuje prawo tak zwanego zaświadczenia chorobowego lub też zasiłku chorobowego, wypłacanego w momencie naszej niezdolności do pracy.

CHOROBOWE I CO DALEJ

Jeśli pracujemy na etacie, musimy pamiętać o tym, że w momencie choroby, czy też jakiejkolwiek niezdolności do pracy, mamy obowiązek poinformować o niej naszego pracodawcę jeszcze tego samego dnia. Bywa, że pracodawca wychodzi nam naprzeciw, i naciąga odrobinę terminowość informowania o chorobie, ale umówmy się – jest to bardzo nieostrożne i przede wszystkim – bardzo rzadkie. Ważne jest, aby pracodawca bezzwłocznie dowiedział się o naszej niezdolności do pracy z powodu choroby, bez większych szczegółów co do samej choroby. Następnym krokiem jest (powinno być) odwiedzenie lekarza, który wypisze nam zwolnienie. W przypadku gdy niezdolność do pracy stwierdza lekarz niemiecki, pracownik nie musi troszczyć się o powiadomienie kasy chorych, uczyni to za niego lekarz.

Na dostarczenie zwolnienia lekarskiego mamy 3 dni od momentu, kiedy nie pojawiliśmy się w pracy. W tym momencie należy także pracodawcę każdą możliwą drogą poinformować o długości naszej niedyspozycji.

Co jeśli chorobowe się przedłuża? Po upływie terminu naszego zwolnienia, w momencie, kiedy nie jesteśmy jeszcze zdolni do pracy, powinniśmy ponownie udać się do lekarza po zwolnienie, informując pracodawcę o dłuższej niezdolności (ponownie mamy tu 3 dni na dostarczenie zwolnienia). Warto o tym pamiętać, ponieważ w razie nie przedstawienia zaświadczenia od lekarza, nasz pracodawca wcale nie jest zobowiązany do wypłacania nam zaświadczenia chorobowego.

WYPOWIEDZENIE NA CHOROBOWYM?

Przez pierwsze 6 tygodni naszej niezdolności do pracy, spowodowanej chorobą, pracodawca jest zobowiązany do dalszego płacenia nam wynagrodzenia chorobowego (§ 3 Entgeltfortzahlungsgesetz), które wynosi 100 % wcześniejszego średniego wynagrodzenia pracownika, czyli pełną dotychczasowo osiąganą pensję. Niestety to ten paragraf sprawia, że często stajemy w bardzo dziwnym położeniu, gdy nagle, niespodziewanie, przebywając na chorobowym, odbieramy od listonosza wypowiedzenie z pracy. Tak, to właśnie ten nieszczęsny paragraf jest powodem tego, że pracodawcy często próbują zwolnić pracownika jak tylko dowiedzą się o jego domniemanej chorobie.
Oczywiście pytanie, czy tak wolno, rodzi się samo i jest w pełni normalne. Ale niestety rozczaruję Cię – PRACODAWCA W NIEMCZECH MA PEŁNE PRAWO ZWOLNIĆ PRACOWNIKA PRZEBYWAJĄCEGO NA CHOROBOWYM i sam fakt bycia na chorobowym nie stoi temu na przeszkodzie. Jedyną rzeczą, jaką w tej kwestii musi spełnić pracodawca, jest zachowanie warunków wypowiedzenia.

Chorobowe przez pierwsze 6 tygodni (42 dni) pracodawca wypłaca tylko w momencie, kiedy do pierwszego dnia choroby, byłeś u niego zatrudniony minimum 4 tygodnie. Jeśli dopiero co przyszedłeś do pracy, i nie upłynęły jeszcze te cztery tygodnie, chorobowe będzie płacić Ci kasa chorych, do której należysz. Pracodawca nie odpowiada wtedy za zasiłek chorobowy.

CO PO UPŁYWIE 6 TYGODNI CHOROBY?

A co po upływie 42 dni chorobowego? Od 7 tygodnia trwania niezdolności do pracy pracodawca zostaje zwolniony z tego obowiązku, a pracownikowi przysługuje roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego wobec kasy chorych (§ 44 Sozialgesetzbuch V). Po upływie 6 tygodni przysługuje nam więc tzw. Krankengeld. Według kodeksu niemieckiego prawa socjalnego osoby ubezpieczone mają prawo do zasiłku chorobowego, jeśli choroba sprawia, że stają się niezdolni do pracy na dłuższy okres lub jeżeli pozostają w szpitalu bądź placówkach rehabilitacji. Zasady te dotyczą osób, które wskutek choroby, a nie przez wypadek przy pracy są niezdolne do podjęcia i wykonywania pracy.

W przeciwieństwie do wynagrodzenia chorobowego, które wynosi 100 % naszego wcześniejszego średniego wynagrodzenia, zasiłek chorobowy nie przekracza 90 % kwoty wynagrodzenia netto. Po upływie 6 tygodni choroby, w momencie ciągłego zatrudnienia (czyli jeśli nas nie zwolniono) kasa chorych wysyła pracodawcy do wypełnienia zaświadczenie, na podstawie którego zostanie obliczona wysokość zasiłku chorobowego. Pracownik otrzymuje natomiast tzw. „Zaświadczenie o niezdolności do pracy”, którą nasz lekarz powinien potwierdzić. O każdym ewentualnym przedłużeniu czasu niezdolności do pracy kasa chorych powinna być poinformowana jak najszybciej, gdyż na podstawie każdego nowego przedłożonego „Zaświadczenia o niezdolności do pracy” zostanie przedłużony okres wypłacania zasiłku chorobowego. Zasiłek chorobowy z niemieckich kas chorych (Krankenkasse) wypłacany jest celem zapewnienia miesięcznych dochodów pomimo naszej długotrwałej niezdolności do pracy, tylko jeśli choroba ma ciągłość. Kolejne zwolnienia muszą być wystawiane z ciągłością dat – wystarczy jednodniowa luka pomiędzy zwolnieniami, by przepadła możliwość ubiegania się o zasiłek.

ZOSTAŁEM ZWOLNIONY – CZY MUSZĘ CZEKAĆ DO 7 TYGODNIA NA ZASIŁEK CHOROBOWY?

W przypadku rozwiązania stosunku pracy w trakcie trwania choroby, pracodawca zostaje zwolniony z obowiązku płacenia wynagrodzenia chorobowego a pracownik może już przed upływem 6 tygodni domagać się wypłaty zasiłku chorobowego od kasy chorych. Rozwiązanie stosunku pracy po zachorowaniu pracownika nie ma wpływu na jego roszczenia wobec kasy chorych, wystarczające jest, aby pracownik w chwili zachorowania był jeszcze zatrudniony i był objęty ubezpieczeniem chorobowym.

JAK DŁUGO WYPŁACANY JEST ZASIŁEK CHOROBOWY?

Jeżeli jest się niezdolnym do pracy przez cały miesiąc kalendarzowy, wynoszący np. 31 dni, to zasiłek wypłacany jest właśnie za te dni, licząc tutaj także soboty i niedziele. Pod uwagę brane są tu dni kalendarzowe, a nie dni robocze. Pamiętaj, że jako ubezpieczony otrzymasz zasiłek chorobowy bez ograniczeń czasowych w przypadku niezdolności do pracy z powodu tej samej choroby, ale nie dłużej niż przez 78 tygodni w ciągu trzech lat od daty rozpoczęcia niezdolności. Co to znaczy? A no znaczy to tyle, że zasiłek chorobowy przyznawany jest ubezpieczonemu przez 78 tygodni na każde trzy lata po orzeczeniu niezdolności do pracy. Czyli po upływie trzech lat, od otrzymania pierwszego zasiłku chorobowego, ubezpieczony zyskuje prawo do zasiłku chorobowego, tylko jeśli w ciągu tych 3 lat był przynajmniej przez 6 miesięcy czynny zawodowo i przez 6 miesięcy po upływie tych 3 lat nie był niezdolny do pracy z powodu tej samej choroby, za którą otrzymywał poprzednio zasiłek.

CHOROBA PODCZAS POBYTU W POLSCE

Jeśli chodzimy do lekarza w Polsce, musimy wysyłać kopie zwolnienia lekarskiego również i do naszej kasy chorych w Niemczech. Niemieckie kasy chorych akceptują zarówno zwolnienia lekarskie wystawione w Niemczech, jak i zwolnienia wystawione w Polsce na drukach ZUS – ZLA. Lekarz wypisujący zwolnienie wypełnia trzy druki: oryginał w kolorze czerwonym przeznaczony dla ZUS, egzemplarz zwolnienia w kolorze zielonym dla pacjenta oraz trzeci egzemplarz, który pozostawia u siebie. Numer statystyczny naszej choroby pojawia się tylko na oryginale. Ponieważ niemieckie kasy chorych potrzebują informacji na temat diagnozy, ważne jest, aby złożyć w swojej niemieckiej kasie chorych, obok kopii zielonego egzemplarza, który jest przeznaczony właśnie dla nas celem doręczenia pracodawcy – także kopię oryginału (czerwony druk). Przyspiesza to znacznie zarejestrowanie polskiego zwolnienia lekarskiego przez Krankenkasse. Pamiętaj także, że Krankenkasse jest instytucją uprawnioną do uzyskania w Polskim ZUS wszelkich informacji potwierdzających prawdziwość doręczonego zwolnienia oraz ma prawo do zlecenia przebadania ubezpieczonego w celu potwierdzenia diagnozy.

W przypadku jednak gdy niezdolność do pracy stwierdzi lekarz polski, pracownik powinien samodzielnie powiadomić kasę chorych. Na jej powiadomienie i dostarczenie zwolnienia mamy 7 dni, i jeśli tego nie zrobimy w terminie, możemy doprowadzić do zawieszenia roszczenia i utraty zasiłku chorobowego. W przypadku braku powiadomienia kasa chorych ma prawo do odmowy wypłaty zasiłku chorobowego za okres do chwili wpłynięcia powiadomienia o niezdolności do pracy.

CHOROBOWE NA URLOPIE

Jeśli zdarzy Ci się na urlopie choroba, nie wahaj się iść do lekarza! I tutaj przysługują Ci prawa (oraz obowiązki). Terminowość dostarczania zwolnienia chorobowego jest taka sama, jednak co warto zapamiętać – w przypadku choroby podczas urlopu, ten drugi zatrzymuje się na rzecz tego pierwszego. Czyli co? Jeśli mam cały tydzień urlopu (5 dni roboczych), po czym we wtorek, dnia drugiego, pójdę do lekarza i następnie o swojej chorobie poinformuję pracodawcę, dni, które były moim urlopem, a zamieniły się w chorobę, stają się automatycznie urlopem niewykorzystanym.

 

Dodatkowo, jeśli chcesz, zawsze możesz sprawdzić kod swojej choroby tutaj: ICD-Code. Wszystkie kody lekarskie posortowane są alfabetycznie.

 

Ciężko powiedzieć, czy warto tu w Niemczech chorować, bo zawsze ryzykujemy w pełni legalnym zwolnieniem z pracy, ale warto wiedzieć mimo to, jak to wszystko funkcjonuje. Bo mam nieodparte wrażenie, że nawet mimo ryzyka, jest sporo łatwiej, jak w Polsce. A Ty jak myślisz?